Widok na miasto Hvar i na uroczą zatokę.
SWOJĄ PRZYGODĘ Z CHORWACJĄ
rozpoczęliśmy, jak wielu turystów, w Dalmacji lądowej, odwiedzając jej największe miasta. Po jakimś czasie stwierdziliśmy, że kolejne wakacje muszą być na którejś z wysp, wybór padł na Hvar, być może dlatego, że w internecie jest wiele pozytywnych opinii o tej słonecznej wyspie.
RZECZYWIŚCIE TRUDNO NA HVARZE
trafić na pochmurny okres, przynajmniej nam się to nie udało, chociaż nie zależało nam na tym szczególnie. Wyspa ma statystycznie bardzo dużą ilość dni słonecznych w roku, należy do największych i najcieplejszych na Adriatyku, a turystyczne atrakcje Chorwacji można tutaj docenić w całej krasie. Jest to miejsce dla każdego, zarówno turyści uwielbiający spokój na wakacjach i małą ilość sąsiadów na plaży, jak i ci towarzyscy, którzy potrzebują wokół ludzi, znajdą dla siebie miejscowości, które będą im w pełni odpowiadały. Również pod względem ukształtowania powierzchni Hvar jest interesujący, jego południowa część świetnie pasuje tym, którzy lubią skaliste wybrzeże, północna natomiast na pewno najbardziej będzie odpowiadała rodzinom z małymi dziećmi ze względu na łagodne zejścia do wody.
WYSPA SŁYNIE JAKO LAWENDOWA
i nic tutaj nie jest przekłamane. Wspaniałe są pola lawendowe, zarówno pod względem koloru, jak i zapachu, roznoszącego się wokół. Na wyspie rośnie mnóstwo innych ziół, jak szałwia czy rozmaryn, nic dziwnego, że zwykle turyści przywożą z Hvaru zasuszone pęczki lawendy czy mięty własnoręcznie uzbieranej. Na wyspie popularna jest oliwa z ziołami, kupowana często na prezent dla rodziny. Warto robić wycieczki po wyspie, by poznać jej najpiękniejsze miejsca, chociaż mogą być one inne dla każdego turysty.
NAJWAŻNIEJSZYM MIASTEM WYSPY JEST HVAR,
przepiękna miejscowość z murami otaczającymi starówkę, dwiema twierdzami i wspaniałymi renesansowymi pałacami. Miłośnicy zabytków znajdą tutaj również studnię z XVI wieku, piękną basztę z zegarem czy monumentalny arsenał. Natomiast z twierdzy Spanjol roztacza się niesamowity widok na Pakleni Otoci, czyli Wyspy Piekielne oraz wyspę Vis. Hvar po prostu warto odwiedzić, nawet, jeżeli wolimy urlop spędzać w mniej gwarnych miejscowościach. Koniecznie na przykład trzeba zobaczyć Katedrę świętego Stefana z XIV wieku, kilka innych kościołów również zasługuje na uwagę, zwłaszcza entuzjaści sztuki sakralnej nie mogą sobie tego odmówić.
Poza Hvarem warto jednak zobaczyć także te mniejsze miasteczka, Stari Grad, Jelsę czy Sućuraj, który został uznany za miasto – pomnik, tam też można znaleźć miejsca, które nas zachwycą, a może zainspirują do wybrania kolejnej lokalizacji na wakacje.
Wyspa Hvar – szczegóły atrakcji i co zwiedzić
Wyspa Hvar to pod wieloma względami miejsce „Naj”… Przede wszystkim jest jedną z czterech największych wysp na Morzu Adriatyckim, poza tym jest najcieplejsza i najbardziej nasłoneczniona (słońce świeci tu przez 2724 godziny w roku). W dodatku zajmuje drugie miejsc wśród najdłuższych wysp na Adriatyku…
Zacznijmy od tego, że wyspa Hvar leży między Brać i Korćula. Od zachodu zaś sąsiaduje z miejscowościami leżącymi na lądzie, czyli z Gradacem, Podacą i Zaostrogiem. Warto podkreślić, że omawianą wyspę doskonale widać z wybrzeży Chorwacji, bowiem jest ona w większości pokryta górami, a najwyższe szczyty mają 626 m. n.p.m. (sv. Nikola) i 603 m. n.p.m. (Humac). Turyści uwielbiają odwiedzać Hvar również z innego powodu. Wyspa oferuje im bowiem rozmaite ukształtowanie nabrzeża. Południowe świetnie się nadaje dla wszystkich, którzy lubią podziwiać widoki, gdzie skały stykają się z bezkresnym morzem, natomiast północne jest znacznie łagodniejsze i porośnięte lasami. Lepiej też rozwija się tutaj gospodarka.
Wyspa jest także interesująca pod innym względem. Rośnie tam bowiem roślinność charakterystyczna dla klimatu śródziemnomorskiego. Porastają ją gaje oliwne, drzewa figowe, winnice, cyprysy, świerki, sosny, palmy, oleandry i kaktusy. Mnóstwo tu ziół, przy czym najpopularniejsza jest lawenda. Oprócz tego można spotkać rozmaryn, szałwię, rumianek, koperek, tymianek bądź miętę. Jeśli zaś chodzi o przedstawicieli fauny, to najliczniejszymi reprezentantami są ptaki. Spotyka się tutaj sokoły, kosy, mewy oraz sowy. Spośród innych popularnych gatunków zwierząt można wyróżnić m.in.: kilka niejadowitych gatunków żmii, jeden jadowity, jaszczurki, kuny. W okolicznych wodach żyją kraby, homary, ośmiornice, kalmary i rozmaite rodzaje ryb. Biorąc pod uwagę biologiczną różnorodność wyspy, nie można się dziwić, że tutejsi mieszkańcy trudnią się głównie rybołówstwem, hodowlą owiec, kóz i osłów, czy też budową statków. Część z nich produkuje aromatyzowany olej z oliwek i rozmarynu.
Jeśli zaś chodzi o samą wyspę, to jej nazwa pochodzi o dawnej nazwy miejscowości Stari Grad, o której mówiono Faros, czyli latarnia morska. Przypuszcza się, że człowiek na wyspie Hvar pojawił się przynajmniej 3000 lat p.n.e. Z tego to bowiem okresu pochodzi jeden z najstarszych w Europie rysunków łodzi, który odkryto w tutejszej jaskini. Do IV stulecia p.n.e. wyspę zamieszkiwali Ilirowie, a później Grecy, którzy zbudowali tu niezależne miasto Pharos. Miało ono własną armię i monety. Następnie powstało tu autonomiczne osiedle greckie czyli Dimos. W końcu wyspa została zajęta przez Rzymian, którzy zasiedlili najbardziej atrakcyjne tereny; wówczas też powstały podwaliny pod współczesne osady. Przyczynili się do tego liczni patrycjusze, których posiadłości zachowały się aż do dnia dzisiejszego.
Kultura słowiańska zaczęła się szerzyć na wyspie dopiero od VII wieku n.e., kiedy to przybyli tutaj chorwaccy Neretwianie. Cztery stulecia później wyspa przeszła w ręce królów chorwackich, którzy już w 1147 roku utworzyli tu biskupstwo w miejscowości Stari Grad. Niespełna pół wieku później zostało ono przeniesione do miasta Hvar. Na 1331 rok datuje się pierwszy hvarski statut miejski. Miejscowość ta uznawana jest za miejsce narodzin demokracji w Dalmacji.
W historii wyspy dochodziło jednak i do mniej przyjemnych momentów. Przykładowo okresowe panowanie Wenecjan zamieniło się w ponad 300 – letnią okupację; doszło nawet do buntu wyspiarzy przeciwko książętom, który miał na celu walkę o równe prawa dla narodu chorwackiego. Powstanie rozpoczęło się w 1510 roku, ale ostateczne porozumienie zostało podpisane dopiero w 1611 roku. Kolejne lata przyniosły zmianę władz, a wyspa znalazła się na krótko w rękach Napoleona. Panowanie to było jednak jedynie przerywnikiem w okresie, kiedy to wyspy Hvar i Vis znajdowały się w rękach monarchii austro – węgierskiej. Podczas I i II wojny światowej Hvar okupowały armie: włoska i niemiecka. W końcu, na mocy traktatu w Rapallo wyspa została włączona do Jugosławii, a od 1992 roku należy do Chorwacji.
Dogodne położenie Hvaru sprawiło, że od dawna było ono strategicznym portem dla żaglówek. Nic zatem dziwnego, że chętnie przybywają tu liczni turyści. Doceniają oni bowiem uroki wyspy, różnorodne ukształtowanie powierzchni, piękne krajobrazy przecięte polami fioletowej lawendy oraz szum fal turkusowo czystego morza. W dodatku mieszkańcy wyspy są wyjątkowo gościnni i chętnie częstują przybyszów domowymi posiłkami i lokalnym czerwonym winem Plavac lub białym Bogdanuśa.
Należy podkreślić, że największym miastem i portem na wyspie jest Hvar. Usytuowane jest ono w rozległej zatoce z widokiem na Adriatyk i Wyspy Piekielne. Początkowo miasto znajdowało się w głębi zatoki, ale później zostało przeniesione na wschód. Już w średniowieczu Hvar stał się głównym ośrodkiem wyspy. Historycy wiążą to z przeniesieniem biskupstwa do tego miasta, co zapoczątkowało jego gwałtowny rozwój. W dodatku powstała tu pierwsza komuna w Dalmacji, która miała za zadanie wspierać rządzących miastem i doradzać im w kwestiach istotnych dla wszystkich mieszkańców.
Nad miastem wznoszą się dwie twierdze. Jedna pochodzi z 1557 roku, a druga jest związana z osobą Napoleona Bonaparte. Znacznie starsze są mury miejskie, które obecnie otaczają najstarszą część Hvaru. Pełno tam gotycko – renesansowych pałaców książęcych oraz partycjuszowskich. Na uwagę zasługuje również baszta Toran z zegarem, kamienna studnia z 1520 roku, miejska loggia z XV wieku oraz ogromny arsenał. Ten ostatni jest nie lada gratką dla wszystkich miłośników militariów. Ta monumentalna budowla pochodzi z XIII wieku, ale już cztery stulecia później została rozbudowana. Co ciekawe, do arsenału dobudowano… pierwszy w Europie teatr. Działo się to w 1612 roku.
Amatorzy militariów powinni też zobaczyć twierdzę Śpanjol, która znajduje się na 109 – metrowym szczycie. Jej pierwowzór powstał w XIII wieku, ale kolejne stulecia przyniosły rozbudowę przez Hiszpanów w połowie XVI stulecia i Austriaków w XII wieku. Z jej murów rozciąga się niezapomniany widok na archipelag Pakleni Otoci i sąsiednią wyspę Vis. Miłośnicy archeologii z miłą chęcią zobaczą zbiór amfor i przedmiotów wyłowionych z trzech statków, które rozbiły się u wybrzeży Chorwacji.
Znacznie mniej sympatyczne wrażenie sprawia sąsiednie, zabytkowe więzienie. Znajduje się tam kilka niewielkich, trójkątnych sal, do których schodzi się po wąskich, wyjątkowo stromych i śliskich schodach. Nie można w nich jednak zbyt długo przebywać, gdyż światło w więziennych salach gaśnie automatycznie.
Paradoksalnie, w momencie pojawienia się parostatków, Hvar stracił swoje znaczenie jako port dla żaglowców. Pomimo tego zaczęła się tu dość prężnie rozwijać turystyka. Obecnie na uwagę zasługuje m.in. XIV – wieczna katedra świętego Stefana, w której zgromadzono cenne zbiory rzeźb i obrazów. Interesująca jest również bryła architektoniczna świątyni. Charakteryzuje się ona piękną i proporcjonalną fasadą oraz wieżą z łukowatymi oknami. Co ciekawe, ich liczba wzrasta wraz ze wzrostem wysokości – na ostatnim piętrze znajdują się już cztery okna z każdej strony. Z kolei z kościele świętego Kosmy i Damiana podróżni mogą podziwiać zabytkowy, drewniany sufit. Na uwagę zasługuje również barokowy klasztor Benedyktynów, gdzie przechowuje się cenne zbiory hvarskiego koronkarstwa, malarstwa i ikonografii z XVI – XVIII wieku. Chętni mogą też odwiedzić muzeum archeologiczne, które mieści się na obszarze byłego klasztoru Dominikanów. Przez lata zgromadzono tu cenne eksponaty z okresu panowania Rzymian i Greków na wyspie. Wrażenie, iż Hvar jest miastem pełnym kościołów, potęguje jeszcze świątynia Franciszkanów z kościołem Matki Boskiej Miłościwej. Został on zbudowany w II połowie XV wieku, a obecnie w porze letniej odbywają się tu koncerty muzyki poważnej.
Należy podkreślić, że miasto ma doskonałe połączenie drogowe ze wszystkimi większymi miejscowościami na wyspie. Z kolei z lądową częścią kraju łączy się za pomocą przepraw promowych. W ten sposób można dostać się do chorwackiego Splitu, Zadaru, Rijeki, Bari czy Dubrownika. Promem można także dopłynąć na jedną z okolicznych wysp. Przystań promowa znajduje się około 2 kilometrów od centrum miasta. Jest położona w idealnym miejscu, bowiem krzyżują się tutaj dwie drogi do Hvaru: stara cesta i droga z tunelem. Przy przystani znajduje się również parking dla samochodów i stanowiska kasowe Jadrolinii.
Chętni, którzy poza zwiedzaniem zabytków oraz kąpielą w Morzu Adriatyckim chcieliby przeżyć emocjonującą przygodę, powinni udać się do zatoki Parja. Mieści się tam jaskinia Markova Śpilja, w której odnaleziono ślady praczłowieka. Na uwagę zasługuje również zatoka Carnica, gdzie można zwiedzić jaskinię z podziemnymi korytarzami. Turyści chętnie się również wybierają na plaże na Piekielnych Wysepkach. Rozsiane są one po Morzu Adriatyckim, a w dodatku znajdują się niedaleko od wybrzeża Hvaru. Można się na nie dostać jedną z wielu wodnych taksówek.
Biorąc to wszystko pod uwagę nie można się dziwić, że turystów zarówno na wyspę, jak i do miasta Hvar przyciągają krystalicznie czyste wody Adriatyku, piaszczyste i nasłonecznione plaże, cudowne widoki, możliwość uprawiania wspinaczki górskiej oraz oszałamiający zapach lawendy. O smacznym białym i czerwonym winie nie zapominając. Nic wiec dziwnego, że turyści pokochali Hvar i chętnie wracają w tamtejsze okolice.
